کد آزمایش
1052

مورد استفاده
1. تست غیر مستقیم برای تشخیص عفونت کمپلکس مایکوباکتریوم توبرکلوزیس 2. افتراق سل نهفته (LTBI) از سل فعال و پیشگیری از وقوع سل فعال
نام روش اندازه گیری
الایزا
نام های مشابه
تعیین عفونت مایکوباکتریوم توبرکلوزیس با روش کوانتی فرون طلایی Interferon Gamma Release assay (IGRA),

نوع نمونه
خون کامل
حجم نمونه
3 × 1 ml
نگهداری نمونه
1. لوله های خونگیری بایستی در دمای 4 تا 25 درجه ساتتیگراد و سایر اجزای کیت باید در یخچال در دمای 2 تا 8 درجه سانتیگراد نگهداری شوند. 2. پایداری نمونه پلاسما در دمای 40C ، 28 روز می باشد. برای نگه داری طولانیتر می توان نمونه را در -200C قرار داد.
نیازهای همراه نمونه
سن و جنس بیمار و سابقه بیماری آن را یادداشت کنید.
راهنمای جمع آوری نمونه
• برای هر فرد بایستی سه لوله ونوجکت مخصوص خونگیری شامل نایل، آنتی ژن و میتوژن استفاده شود. • با استفاده از سرنگ مخصوص از بیمار نمونه خون وریدی گرفته و بطور مستقیم برای هر لوله 1ml خون جدا کنید. این پروسه باید توسط یک نمونه گیر آموزش دیده صورت گیرد. • در صورت استفاده از سرنگ جهت خونگیری، بایستی حداقل 3 ml خون گرفته و به ترتیب در لوله نایل و سپس لوله آنتی ژن 1ml خون ریخته شود. آنگاه سوزن را عوض کرده و یک میلی لیتر خون هم در لوله میتوژن ریخته شود. • پس از خونگیری، لوله ها بایستی به آرامی حداقل ده مرتبه سر و ته شوند به طوری که جدار داخلی آنها کاملا به خون آغشته شود. • لوله ها به مدت 16 تا 24 ساعت در انکوباتور در دمای 37 درجه سانتیگراد قرار گیرند. از قرار دادن لوله ها در یخچال یا فریزر خودداری شود. • سپس لوله ها به مدت 15 دقیقه سانتریفوژ می شوند تا پلاسما جدا شود. • حدود 300 میکرولیتر از پلاسمای هر کدام از لوله ها را در یک ویال جداگانه ریخته و مشخصات هر نمونه روی آن برچسب زده شود.
اطلاعات لازم از بیمار
نام و نام خانوادگی سن و جنس بیمار
معیار رد نمونه
• حمل و نقل و نگهداری نامناسب لوله های خون • اشتباه در پر کردن لوله میتوژن • قرار دادن نمونه خون در یخچال یا فریزر پیش از سانتریفیوژ • نمونه ای که در در داخل آزمایشگاه، نمونه گیری نشده باشد • عدم استفاده از لوله های استاندارد تست QFT-TB • برچسب اشتباه یا عدم برچسب لوله آزمایش
آمادگی لازم قبل از نمونه گیری
1. هیچ گونه محدودیتی جهت انجام تست وجود ندارد. 2. آماده سازی و انتقال نمونه طبق دستورالعمل ویزه کوآنتی فرون برای عفونت مایکوباکتریوم توبرکلوزیس صورت گیرد. 3. در آزمایش QFT-TB از لوله های مخصوص برای خونگیری استفاده می شودکه شامل لوله های نایل (Nil)، آنتی ژن (TB-Antigen) و میتوژن (Mitogen) می باشد. لوله های نایل و میتوژن به عنوان کنترل منفی و مثبت به کار می روند. همچنین کنترلی برای اطمینان از روش درست خونگیری، حمل و نقل، نگهداری نمونه های خون و انجام آزمایش هستند. 4. نمونه گیری ، انکوباسیون و ساتریفیوژ نمونه باید با دقت بالا صورت گیرد. 5. پس از نمونه گیری لوله ها به مدت 16 تا 24 ساعت در دمای 37 درجه سانتیگراد، درون انکوباتور نگهداری شده، سپس لوله ها سانتریفیوژ و پلاسمای آنها برای انجام آزمایش جدا می شود. 6. بر حسب ارتفاع از سطح دریا باید از لوله های مخصوص مناسب برای آن ارتفاع استفاده گردد.

اطلاعات بالینی
توبرکلوزیس (سل) یک بیماری مسری است که عامل آن اُرگانیسم های کمپلکس مایوباکتریوم توبرکلوزیس(مایکوباکتریومتوبرکلوزیس، مایوباکتریوم بوویس، مایوباکتریوم افریکانوم) می باشد، و معمولاً منجر به عفونت ریه می گردد، اما می تواند به سایر بخش های بدن از جمله کلیه ها، ستون فقرات و مغزگسترش یابد. اگر بیماری به درستی درمان نشود، حتی می تواند کشنده باشد. باسیل سل به طور معمولاً ازطریق سرفه یا عطسه (قطرات تنفسی) فرد مبتلا به بیماری سل تنفسی انتقال می یابد. عفونت سل نهفته (LTBI)، وضعیت بدون علامت وغیرمسری است که بیماران مبتلا برای ماه ها و سال های متمادی آلوده به این عفونت می باشند. هدف اصلی از تشخیص LTBI ارزیابی درمان بالینی جهت جلوگیری توبرکولوزیس فعال است. تا همین اواخر، تست پوستی توبرکولین (TST) یا PPDتنها روش موجود برای تشخیص سل نهفته بود. متاسفانه،TSTممکن است به طور کاذب در افرادی که با باسیل Calmette-Guerin (BCG) واکسینه شده اند مثبت گردد. همچنین ممکن است در بیماران آلوده به سایر مایکوباکتریوم ها و یا عوامل نامشخص دیگر تست مثبت گردد.
تفسیر
نتیجه مثبت احتمالا نشاندهنده عفونت مایکوباکتریوم توبرکلوزیس است. با این حال، واکنش مثبت به پروتئین موجود در مایکوباکتریوم دیگر مانند مایکوباکتریوم kansasii، مایکوباکتریوم szulgai و مایکوباکتریوم مارینوم ممکن است منجر به نتایج مثبت کاذب شود. نتیجه مثبت QuantiFERON-TB طلایی باید ارزیابی بیشتر پزشکی و تشخیصی بیماری سل (به عنوان مثال، اسمیر اسید فاست ، کشت باسیل و رادیوگرافی قفسه سینه) به دنبال داشته باشد. QuantiFERON-TB طلایی معمولا در افراد واکسینه شده با ب س ژ (مایکوباکتریوم بوویس) منفی است. میزان اینترفرون گاما هر نمونه با روش الایزا اندازه گیری شده و به ارزیابی پاسخ ایمنی به پپتید های آنتی ژنی مایکوباکتریوم توبرکلوزیس می پردازد. آزمایش QFT-TB زمانی مثبت قلمداد می شود که اینترفرون گامای تولید شده در لوله آنتی ژن خیلی بیشتر از مقدار آن در لوله نایل باشد. لوله میتوژن هر نمونه نیز فقط به عنوان کنترل مثبت همان نمونه در نظر گرفته می شود. در صورتی که اینترفرون نمونه میتوژن کمتر از 0.5 IU/ml و نمونه آنتی ژن هم منفی باشد، در این صورت نتیجه آزمایش نامشخص (Indeterminate) قلمداد می شود.
احتیاط ها
• نتایج منفی کاذب می تواند ناشی از : • نمونه گیری قبل از تکمیل پاسخ سلولی به عامل عفونی • وجود عفونت های همزمان، به طوری که فعالیت سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار دهند. • اشکال در نمونه گیری و نگهداری نمونه ها • اشکال در اجرای آزمایش • تاثیر سایر متغییر های ایمونولوژی • نتیجه مثبت آزمایش کوانتی فرون نمی تواند به تنهایی تعیین کننده عفونت با مایکوباکتریوم توبرکلوزیس باشد. • اشکال در اجرای صحیح آزمایش می تواند منجر به نتیجه مثبت کاذب شود. • نتیجه مثبت آزمایش کوانتی فرون ممکن است ناشی از عفونت با سایر سویه های مایکوباکتریوم شامل: marinum، M. szulgai، M. Kansasii باشد، برای اطمینان از این امر آزمایشات تکمیلی باید انجام شود.