کد آزمایش
1117

مورد استفاده
• آنالیز مایع مفصل، برای اثبات تشخیص عفونت مفصلی، آرتریت تروماتیک، آرتریت های مبتنی بر ایمنی و القاء شده توسط کریستال ( نقرس و نقرس کاذب)، سینوویت یا نئوپلاسم مبتلا کننده مفصل انجام می شود. نکته: در مواردی که تظاهر بالینی متناسب وجود دارد، آنالیز مایع سینوویال با استفاده از نورپلاریزه برای تأیید وجود آرتروپاتی القاء شده توسط کریستال می‏بایست انجام گیرد. • همچنین از این روش جهت شناخت علت التهاب مفصلی یا افیوژن، پایش بیماریهای مزمن مفصلی و تزریق داروهای ضد التهاب (معمولاً کورتیکواستروئیدها) به داخل فضای مفصلی نیز استفاده می شود.
نام های مشابه
آنالیز مایع مفصل، آتروسنتز Joint Fluid, Brusa and Tendon sheath Analysis, Arthrocentesis,

نوع نمونه
مایع مفصل، خون، چرک، سروز یا تجمع مایع چرکی
حجم نمونه
ml 2
نگهداری نمونه
در اکثریت موارد به فاصله کوتاهی پس از دریافت نمونه آزمایشات باید آغاز گردند. در عرض 6 ساعت پس از دریافت نمونه، حدود 40% کاهش در شمارش گلبول سفید محتمل خواهد بود. کریستال¬های کلسیم پیروفسفات در عرض چند روز کاهش می‏یابند در حالیکه کریستال¬های منوسدیم اورات (MSU) تعداد، اندازه و انکسار دوگانه (birefringence) خود را در روزهای اول حفظ کرده ولی در عرض چند هفته افت می‏کند.
حمل و نقل نمونه
زنجیره سرد
نیازهای همراه نمونه
سن و جنس بیمار و سابقه بیماری آن را یادداشت کنید.
راهنمای جمع آوری نمونه
• از بیمار بخواهید تا قبل از آزمایش ادرار نماید یا مثانه اش را تخلیه کند تا مثانه طی آسپیراسیون مفصل سر ران، سهواً سوراخ نشود. • برای انجام آزمایش رضایتنامه گرفته شود. • می بایست نمونه برداری توسط یک پزشک مجرب با استفاده از تکنیک استریل، آرتروسنتز(arthrocentesis) انجام گردد.. نمونه برداری از شانه، انگشتان، مفصل های آرنج، مچ، ران و زانو و بورسای ساب آکرومیال صورت می گیرد. • در صورت لزوم محیط‏های کشت جهت N.gonorrhoeae، M.tuberculosis یا سایر ارگانیسم‏ها باید در دسترس باشد. • سرنگ درب پوش‏دار یا سه لوله استریل، یکی با ضد انعقاد هپارین سدیم یا EDTA مایع و دو لوله درب قرمز برای مایع مفصل و یک تا دو لوله درب قرمز برای خون وریدی. • از ضد انعقادهای EDTA کریستالی، هپارین اگزالات یا هپارین لیتیم استفاده نکنید. • در صورت شک به عفونت گنوکوکی بهترین راه، تلقیح مایع مفصلی به محیط تایر– مارتین آگار در بالای سر مریض است. • جهت نمونه گیری از بیمار، او را به پشت بخوابانید، جهت به حداقل رساندن درد، پوست بیمار به طور موضعی بی حس می گردد. •
اطلاعات لازم از بیمار
نام و نام خانوادگی سن و جنس بیمار
معیار رد نمونه
• ü نمونه ای که در محیط انتقالی نامناسبی انتقال یابد • ü نمونه های با برچسب اشتباه یا بدون برچسب • ü حجم ناکافی نمونه • ü تآخیر در رساندن نمونه به آزمایشگاه پس از نمونه برداری
آمادگی لازم قبل از نمونه گیری
نیاز به ناشتایی یا آمادگی بخصوصی ندارد.

اطلاعات بالینی
• بیمار را از نیمه شب روز آزمایش در وضعیت NPO نگاه دارید، یعنی از راه دهان چیزی نخورد. این کار برای جلوگیری از بروز تغییر در اندازه گیری های شیمیایی (مانند گلوکز) می باشد. که ممکن است به همراه این آزمون انجام گیرد. با این حال این بررسی را می توان با راحتی بیشتری در مطب پزشک و بدون ناشتایی نیز انجام داد. • از روش های دیگر ارزیابی مفاصل، آرتروسکوپی است. این روش یک آندوسکوپی خاص جهت مشاهده مستقیم فضای مفصلی و دسترسی به مفصل آسیب دیده به منظور درمان بیماری و جراحی است.
تفسیر
مقدار گلوکز مایع مفصل (سینوویال) معمولاً به اندازه 10 mg/dl با مقدار گلوکز سرم فاصله دارد. برای تفسیر بهتر نتایج نمونه گلوکز مایع مفصل و گلوکز سرم را باید به طور همزمان پس از 6 ساعت ناشتایی اندازه گیری نمود. با افزایش یافتن شدت التهاب از سطح گلوکز مایع مفصل کاسته می شود. کمترین مقدار آن در آرتریت سپتیک می باشد ( مقدار گلوکز مایع سینوویال ممکن است به کمتر از 50% مقدار گلوکز سرم برسد)، با این حال سطح پایین گلوکز سینوویال ممکن است در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید نیز مشاهده گردد. همچنین مایع مفصل را می توان از نظر سطح پروتئینی، اسید اوریک و لاکتات نیز بررسی نمود. افزایش سطح اسید اوریک نشانه نقرس است و افزایش سطح پروتئین و لاکتات نشان دهنده ی عفونت باکتریایی می باشد. در موارد مشکوک به عفونت معمولاً کشت باکتری یا قارچ درخواست و انجام می شود. مصرف آنتی بیوتیک قبل از آرتروسنتز می تواند رشد باکتری را در کشت مایع سینوویال کاهش دهد و نتیجه را مبهم سازد. همچنین گستره های رنگ آمیزی اسید فست از نظر باسیل سل برای مایع سینوویال نیز تهیه می شود. مایع سینوویال را زیر نور پلاریزه جهت تشخیص وجود کریس
احتیاط ها
• عفونت پوست یا زخم در ناحیة سوزن پونکسیون( needle puncture ) منع کاربرد آرتروسنتز است، چرا که خطر سپسیس ( sepsis ) وجود دارد. • ضدانعقادهای حاوی اگزالات ممکن است در شناسایی کریستال¬ها اشکال ایجاد کنند. ضدانعقادهای EDTA، اگزالات آمونیوم و لیتیم هپارین می‏توانند در مایع مفصلی کریستال تشکیل دهند. • بطور کلی آنالیز مایع سینوویال حساسیت و ویژگی محدودی دارد. • مصرف آنتی بیوتیک قبل از آرتروسنتز می تواند رشد باکتری را در کشت مایع سینوویال کاهش دهد و نتیجه را مبهم سازد.

توضیح روش کار
یادداشت حجم، شفافیت، رنگ و وجود لخته در نمونه سانتریفیوژ شده. بررسی میکروسکوپی ( شمارش گلبولهای سفید، شمارش افتراقی، بررسی کریستالها ) و استفاده از نور پلاریزه. کشت از سدیمان سانتریفوژ شده. جهت کشت از محیط های بلاد آگار، شکلات آگار، و در صورت درخواست پزشک برای بررسی باسیل سل از محیط کشت لوین اشتاین جانسون استفاده می شود.
روز و زمان انجام آزمایش
همه روزه
مدت زمان انجام آزمایش
حداکثر72 ساعت
حداکثر زمان انجام وجوابدهی آزمایش
حداکثر72 ساعت
مدت زمان نگهداری نمونه پس از انجام آزمایش
7 روز در دمای یخچال