کد آزمایش
1892

مورد استفاده
1. بررسی عامل پریتونیت که می تواند التهابی و عفونی باشد. پریتوان (صفاق) در حالت طبیعی استریل و فاقد میکروارگانیسم می باشد. مهمترین عامل ایجادکننده پریتونیت باکتریایی عبارتند از : اشریشیاکلی، کلستریدیوم، استافیلوکوک اپیدرمیدیس، استافیلوکوک اورئوس، استرپتوکوک پنومونیه، استرپتوکوک های بی هوازی و آلفا همولیتیک، کلبسیلا پنومونیه، باکتروئیدس و سایر باسیل های گرم منفی باشد. همچنین توبرکلوز نیز از عوامل غیر رایج پریتونیت می باشد. 2. پاراسنتز (آنالیز مایع صفاق) برای بیماران مبتلا به آسیت بدون علت مشخص، جهت تعیین علت آن انجام می شود. این آزمایش بخش مهمی از ارزیابی بیماران مبتلا به تروماهای متعدد جهت رد نمودن وجود ترومای شکمی می باشد. 3. همچنین پاراسنتز به منظور تخفیف فشار داخل شکمی ناشی از آسیت های حاوی حجم فراوان مایع نیز استفاده می شود.
نام روش اندازه گیری
1. بررسی ظاهری نمونه آسیت (ماکروسکوپی) 2. شمارش سلولی و افتراقی (میکروسکوپی) 3. اندازه گیری بیوشیمیا
نام های مشابه
تجزیه مایع صفاق، پاراسنتز شکمی، سیتولوژی مایع آسیت، تجزیه مایع پریتوان، آنالیز مایع آسیت Peritoneal

نوع نمونه
مایع آسیت
حجم نمونه
5-10 ml
نگهداری نمونه
کلیه آزمایش های مایع صفاقی باید بالافاصله انجام پذیرند، تا از نتایج کاذب ناشی از تجزیه شیمیایی یا تخریب سلولی اجتناب گردد.
حمل و نقل نمونه
ظرف جمع آوری: لوله در پیچ دار استریل یا محیط انتقالی بی هوازی آماده سازی بیمار: پوست را پیش از نمونه گیری، ضدعفونی نمایید. دستورالعمل های ویژه: آسپیره سوزنی شرایط انتقال به آزمایشگاه: به سرعت/ دمای اتاق شرایط نگهداری پیش از انجام آزمایش: به محض دریافت کشت داده شود.
نیازهای همراه نمونه
سن و جنس بیمار و سابقه بیماری آن را یادداشت کنید.
اطلاعات لازم از بیمار
نام و نام خانوادگی سن و جنس بیمار
معیار رد نمونه
• نمونه ای که در محیط انتقالی نامناسبی انتقال یابد • نمونه های با برچسب اشتباه یا بدون برچسب • حجم ناکافی نمونه • تآخیر در رساندن نمونه به آزمایشگاه پس از نمونه برداری
آمادگی لازم قبل از نمونه گیری
1. برای انجام آزمایش رضایتنامه گرفته شود. 2. به بیمار گوشزد کنید نیاز به ناشتایی نمی باشد، مگر زمانی که مسکن های قوی به بیمار داده شود یا برای جمع آوری مایع، بیمار تحت عمل جراحی قرار گیرد. 3. از بیمار بخواهید تا قبل از آزمایش ادرار نماید یا مثانه اش را تخلیه کند تا مثانه طی پاراسنتز سهواً سوراخ نشود. 4. بیمار را در وضعیت فاولر (Fowler's position) روی تخت قرار دهید. وضعیتی که در آن سر تخت به اندازه ۱۸ تا ۲۰ اینچ (۷۲/۴۵ تا ۸/۵۰ سانتیمتر) بالاتر از سطح تراز است. 5. پاراسنتز با روشی کاملاً استریل انجام می شود. سینی پاراسنتز معمولاً حاوی تمام وسایل ضروری می باشد. 6. محل ورود سوزن به روش آسپتیک تمیز شده و به طور موضعی بی حس می گردد. توسط اسکالپل یک بریدگی در فاصله تقریبی 2-1 اینچی زیر ناف به درون حفره صفاقی به وجود می آورند. 7. یک تروکار، کانولا یا سوزن به درون برش وارد می نمایید. یک لوله پلاستیکی به کانولا متصل است. انتهای دیگر لوله در ظرف مخصوص جمع آوری ( معمولاً ظرفی با خلأ تحت فشار) قرار دارد. 8. پانسمان کوچکی روی محل سوزن بگذارید. 9. درج نام بیمار، تاریخ، منبع مایع و تشخیص روی برچسب .

اطلاعات بالینی
صفاق غشای سروزی یکپارچه، مرطوب و بزرگی می باشد که دیواره حفره شکمی-لگنی و نیز پوشش خارجی احشای درون این محوطه را مفروش می نمایند. این دو آستر غشایی در داخل شکم توسط فضایی موسوم به حفره ی صفاقی از یکدیگر جدا می شوند و اندام هایی چون کبد، لوزالمعده، طحال، معده و مجاری روده ای، مثانه، لوله فالوپ و تخمدان ها در این فضا جای می گیرند. کلیه ها، مکانی در فضای صفاقی پسین (پشت صفاق) را اشغال می کنند. در افراد سالم، حفره ی صفاقی حاوی مقادیر اندکی مایع سروزی بوده که سطح صفاق را مرطوب نگاه می دارد.• پاراسنتز توسط یک پزشک، بر بالین بیمار، در اتاق کار مخصوص، یا در مطب پزشک در مدتی کمتر از 30 دقیقه انجام می شود. • معمولاً حجم مایعی که هر بار تخلیه می گردد، در صورتی که آسیت سریعاً تجمع یابد، محدود است و در حدود 4 لیتر می باشد تا هیپوولمی پدید نیاید. • با وجود آن که بی حس کننده موضعی، درد ناحیه ورود سوزن را بر طرف می نماید، اما بیمار ممکن است به هنگام ورود سوزن احساس درد فشارنده بنماید. • طبقه بندی مایع صفاق به عنوان ترانسودا یا اگزودا به افتراق میان علت افیوژن کمک می نماید. •
تفسیر
مایع صفاق را برای اهداف تشخیصی و درمانی آسپیره می کنند. پاراسنتز تشخیصی به منظور به دست آوردن مایع و تجزیه آن جهت تعیین علت افیوژن صفاقی انجام می گیرد. مایع صفاقی به ترانسودا و اگزودا طبقه بندی می شودف که در تعیین علت افیوژن و افتراق علل آن بسیار مفید و حائز اهمیت است. ترانسوداها غالباً در اثر نارسایی احتقانی قلب، سیروز، سندروم نفروتیک، میکسدم، دیالیز صفاقی، هیپو پروتئینمی و گلومرولونفریت حاد به وجود می آیند. اگزودا ها غالباً در عفونت ها یا وضعیت های نئوپلاستیک پدید می آیند. با این وجود بیماری های کلاژن عروقی، انفارکتوس ریوی، بیماری های گوارشی، تروما و ازدیاد حساسیت دارویی نیز ممکن است موجب افیوژن اگزودایی گردند. کاربرد درمانی این روش به منظور تخلیه مقادیر زیاد مایع آسیت از حفره شکمی می باشد. بدین ترتیب در این بیماران علایم ناشی از تجمع مایع درون حفره شکمی ( مانند تنگی نفس، اتساع و سیری زودرس) معمولاً به طور موقت تخفیف می یابد.
احتیاط ها
موارد منع کاربرد : • بیماران مبتلا به اختلالات انعقادی یا استعداد خونریزی • بیمارانی که مقدار کمی مایع دارند و قبلاً تحت جراحی وسیع شکم قرار گرفته اند. عوارض بالقوه: • چنانچه حجم زیادی از مایع صفاقی کشیده شده باشد و مایع مجدداً جمع شود، منشأ آن مایع داخل عروقی است که موجب هیپوولمی می شود. • اغمای کبدی در مبتلایان به بیمارهای کبدی مزمن • پریتونیت • در صورت وجود آسیت بدخیم، مجرای سوزن ممکن است سبب پراکندگی تومور گردد.

روز و زمان انجام آزمایش
همه روزه
مدت زمان انجام آزمایش
حداکثر72 ساعت
حداکثر زمان انجام وجوابدهی آزمایش
حداکثر72 ساعت
مدت زمان نگهداری نمونه پس از انجام آزمایش
7 روز در دمای یخچال